امروز، ۲۶ شهریور ماه، روز ملی فوریت‌های پزشکی، فرصتی است برای تقدیر از عزیزانی که در خط مقدم نظام سلامت، بی‌وقفه و با از خودگذشتگی به نجات جان هموطنان می‌پردازند.

این روز که به منظور افزایش آگاهی عمومی و ارتقای استانداردهای خدمات اورژانس تعیین شده است، یادآور اهمیت حیاتی این خدمات و چالش‌های پیش روی آن است.

از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها، مواجهه مستمر و طولانی پرسنل فوریت‌های پزشکی با عوامل استرس‌زای شغلی است که هم بر سلامت خود آنان و هم بر کیفیت خدمات ارائه شده تأثیرگذار است.حرفه فوریت‌های پزشکی به طور ذاتی پرمخاطره و پراسترس است.

تکنسین‌های فوریت پزشکی به دلیل محیط کاری پویا و شرایط بحرانی بیماران، استرس‌های زیادی را تجربه می‌کنند.

بر اساس مطالعات انجام شده، عوامل استرس‌زا در حرفه فوریت های پزشکی شامل موارد متنوعی از قبیل: عوامل فردی، عوامل محیطی، عوامل سازمانی و عوامل شغلی هستند.

استرس شغلی، پیامدهای قابل توجهی بر سلامت پرسنل فوریت های پزشکی و کیفیت خدمات آنها دارد. مطالعات انجام شده نشان می دهند که بین استرس شغلی و فرسودگی شغلی در پرسنل فوریت های پزشکی ارتباط مثبت معناداری وجود دارد و فرسودگی شغلی نیز با عملکرد شغلی آنان رابطه معکوس دارد.

 راهکارهای متعددی برای مدیریت استرس شغلی در پرسنل فوریت‌های پزشکی وجود دارد که از آن جمله می توان به آموزش مهارت‌های مقابله با استرس، مدیریت بحران، ارتباط مؤثر با بیماران و همراهان، کاهش ساعات شیفت‌های کاری، بهبود امکانات رفاهی و حمایتی، تجهیز پایگاه‌های اورژانس، تقویت تاب‌آوری و خودکارآمدی و تقدیر از زحمات پرسنل اشاره کرد.

آموزش عمومی جامعه نیز می‌تواند در کاهش استرس پرسنل فوریت‌های پزشکی مؤثر باشد. زمانی که مردم با اصول پایه کمک‌های اولیه آشنا باشند و بدانند چگونه در شرایط اضطراری عمل کنند، فشار بر پرسنل اورژانس کاهش می‌یابد. همچنین، آموزش همراهان بیماران برای همکاری با پرسنل اورژانس و داشتن انتظارات واقع‌بینانه می‌تواند از استرس ناشی از توقعات بیش از حد همراهان بیمار کم کند.

پرسنل فوریت‌های پزشکی، سربازان خاموش نظام سلامت هستند که در سخت‌ترین شرایط به یاری انسان‌ها می‌شتابند. مواجهه آنان با عوامل استرس‌زا اجتناب‌ناپذیر است، اما می‌توان با اجرای راهکارهای علمی و عملی، این مواجهه را مدیریت کرد و پیامدهای منفی آن را کاهش داد.

شناسایی عوامل استرس‌زا و میزان تأثیر هر یک از آنان، می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی برای پیشگیری و کنترل استرس باشد. در آینده، استفاده از تکنولوژی‌های نوین مانند tele-health (مراقبت سلامت از راه دور) و هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات اورژانس و کاهش فشار بر پرسنل کمک کند. اما هیچ نوعی از تکنولوژی‌ نمی‌تواند جایگزین انسانیّت و ایثار این پرسنل شود.

در روز ملی فوریت‌های پزشکی، قدردانی از زحمات آنان را فراموش نکنیم و با حمایت همه‌جانبه از آنان، در بهبود خدمات اورژانس و حفظ سلامت جامعه سهیم باشیم.

از تمامی تلاشگران عرصه فوریت‌های پزشکی که در سخت‌ترین شرایط، با از خودگذشتگی به یاری هموطنان می‌شتابند، سپاسگزاریم. ایثار شما الهام‌بخش همه ماست.

دکتر «مجید نجفی کلیانی»، عضو هیات علمی گروه فوریت های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز