دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س) دانشگاه علوم پزشکی شیراز
خودمراقبتی دیابت در دوران بارداری
دیابت بارداری یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است که معمولاً در نیمه دوم بارداری تشخیص داده میشود و در صورت کنترل نشدن، میتواند بر سلامت مادر و جنین تأثیر بگذارد.
خودمراقبتی نقش بسیار مهمی در مدیریت این نوع دیابت دارد.
اهمیت خودمراقبتی در دیابت بارداری
خودمراقبتی یعنی زن باردار با کمک تیم درمانی، مسئولیت پیگیری سلامت خود و جنین را بهعهده بگیرد. کنترل دیابت به پیشگیری از عوارضی مانند تولد نوزاد با وزن بالا، تولد نوزاد با نقص های مختلف، زایمان زودرس، افزایش فشار خون در مادر و احتمال بروز دیابت نوع ۲ در آینده کمک میکند.
اصول مهم خودمراقبتی در دیابت بارداری
-
- رژیم غذایی سالم مصرف غذاهای کمچرب، کمقند و سرشار از فیبر مانند سبزیجات، حبوبات و غلات کامل. پرهیز از مصرف قندهای ساده مانند شیرینی، نوشابه و آبمیوههای صنعتی. وعدههای غذایی منظم و کوچکتر برای کنترل بهتر قند خون( بجای سه وعده، ۵ تا ۶ وعده غذایی در روز).
- . فعالیت بدنی منظم پیادهروی روزانه یا ورزشهای سبک مخصوص بارداری در صورت تأیید پزشک(به مدت حداقل ۳۰ دقیقه در بیشتر روزهای هفته) به کنترل قند خون کمک میکند.
- کنترل مرتب قند خون اندازهگیری منظم و روزانه قند خون با استفاده از دستگاه اندازه گیری قند خون و ثبت آن در دفترچه یا نرمافزارهای مخصوص. بررسی قند خون ناشتا و دو ساعت پس از وعدههای غذایی طبق دستور پزشک.
- مصرف منظم دارو یا انسولین (در صورت نیاز و طبق تجویز پزشک) اگر پزشک انسولین یا دارویی تجویز کرده است، مصرف آن باید دقیق و منظم باشد. همچنین مقدار مورد نیاز انسولین و یا سایر داروهای کاهش دهنده قندخون باید به طور مرتب توسط پزشک تنظیم شود.
- مراجعه منظم به پزشک شرکت در ویزیتهای دورهای برای بررسی وضعیت سلامت مادر و جنین بسیار ضروری است.
- مدیریت استرس استفاده از تکنیکهای آرامسازی، خواب کافی و حمایت خانوادگی میتواند به تعادل قند خون کمک کند.
نکته پایانی دیابت بارداری معمولاً پس از زایمان برطرف میشود، اما ممکن است خطر بروز دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش دهد. بنابراین، ادامه خودمراقبتی و مراجعه به پزشک پس از زایمان نیز اهمیت دارد.
با آگاهی، نظم و همکاری با تیم درمانی، میتوان بارداری سالم و ایمنی را با وجود دیابت تجربه کنید.
دکتر «محبوبه حاجی فقها» دکترای تخصصی گروه مامایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
نظر دهید