ومنْ آیاته أنْ خلق لکم مّنْ أنفسکمْ أزْواجًا لّتسْکنوا إلیْها وجعل بیْنکم مّودّهً ورحْمهً إنّ فی ذلک لآیاتٍ لّقوْمٍ یتفکّرون
و یکی از نشانه‌های خداوند این است که برای شما از جنس خودتان، جفتی آفرید تا ازدواج کنید و در کنار او آرامش یابید و میان شما دوستی و محبت قرار داد. به یقین، در این [نعمت] نشانه‌هایی است برای مردمی که می‌اندیشند.سوره مبارکه روم
ازدواج پیوندی مقدس و قراردادی بین دو انسان از جنس مقابل به منظور نوازشگری و نوازش گیری عاطفی، جنسی و والدی است. عمل به تعهدات این پیمان، گاهی دشوار است ولی در مجموع درصورت تحقق ازدواج را یک دستگاه رشدی می کند. از مهمترین آثار ازدواج ایجاد مودت و رحمت بین زوجین است.
تاکید دین اسلام بر ازدواج به منظور دست یابی به آرامش احتمالا اصلی ترین هدف است، اما برخی اهداف دیگر همچون بقای نسل و دست یابی به کمالات انسانی نیز از موارد مهم آن به شمار می آید.
کارکردهای ازدواج:
- توسعه خود
- رشد عاطفی و افزایش حس مسئولیت
- افزایش انس و محبت در زندگی مشترک
- افزایش ایمان درزندگی مشترک
- نیاز به استقلال و پاسخ ازدواج به این نیاز
- تجربه مدیریت جدید
- شکوفایی استعدادها در زندگی مشترک
- افزایش حمایت های خانواده بعد از ازدواج
- افزایش اعتبار اجتماعی
تاثیر ازدواج بر سلامت:
- افرادی که ازدواج مناسب دارند از طول عمربیشتری برخوردارند.
- ازسلامت روان بهتری برخوردار هستند.
-شادترند وارتباطات اجتماعی مناسبتری برقرار می کنند .
- از نظر جسمانی سالم ترند.
- احساس امنیت می کنند .
- ودر معرض رفتارهای مخاطره آمیز نیزکمترقراردارند .(مصرف الکل ،رفتارهای جنسی مخاطره امیز و....درایشان کمتر است ).
فواید ازدواج:
- رشد اخلاقی و معنوی
رشد اجتماعی
- رفع نیاز های دینی و فطری و معنوی و درونی
- سلامت جسمی و روانی
- مسئولیت پذیری
- تعالی انسان
در حال حاضر شواهد حاکی از این می باشند که سن ازدواج روز به روز رو به افزایش است، اما از آن طرف، سن بلوغ جنسی کاهش چشمگیری را نشان می دهد و در سال های اخیر فاصله این دو بیشتر شده است. به تعبیر دیگر، انتظارات، ایده آل ها و هنجارهای اجتماعی، ازدواج جوانان را به تأخیر انداخته است، به صراحت می توان گفت که افزایش سن ازدواج یک مشکل حادّ اجتماعی است و به تعبیر جامعه شناسان می توان از آن به عنوان یک «مسئله اجتماعی» نام برد. به نظر می رسد اولین اقدام موثر اصلاح بینش جوانان و نوجوانان نسبت به زندگی و ازدواج باشد. باید تدابیری از سوی مربیان، مسئولان فرهنگی و دولت در نظر گرفته شود که جوانان و نوجوانان در ابعاد گوناگون جسمی، جنسی، عقلی، اجتماعی، عاطفی و اقتصادی به طور هماهنگ و متناسب رشد نمایند.
بحران های اجتماعی ازدواج:
1-بی انگیزه بودن جوانان به ازدواج به دلایل اقتصادی ، اشتغال ، رابطه های گذرا ، لذت های گذرا ، ترس از ازدواج، عدم مسئولیت پذیری
2-مشکل همسر یابی –شهرنشینی – دور شدن از فامیل ها-جواب ندادن مکانیسم سنتی
3-عدم وجود پروتکل علمی مشاوره قبل از ازدواج
4- ساماندهی آموزش های بعد از ازدواج تا 5 سال
5- مشاوره صحیح بعد از ازدواج در هنگام بحران
آموزش به جوانان:
1- آموزش به دختران و پسرا ن ازدواج نکرده در خصوص فایده های ازدواج
2-آموزش ملاک های انتخاب همسر
3-روش های تشخیص ملاک ها
4-آموزش به افراد متاهل و خانواده آنها به مدت 5 سال
رویکردهای درون و برون بخشی:
- تلاش دستگاه های دخیل در امور فرهنگی برای تقویت نگرش جامعه، بویژه جوانان نسبت به ازدواج و تشکیل زندگی مشترک
- برنامه ریزی برای کاهش متوسط سن ازدواج
- تعهد دستگاه اجرایی کشور نسبت به تامین مقدمات لازم برای ازدواج (اشتغال، مسکن ...)
- ایجاد و تقویت خدمات مشاوره ای پس از ازدواج با رویکرد حل مشکلات زوجین در ابتدای زندگی زناشویی و پس از آن در دستگاه های مرتبط
- تلاش دستگاه های دخیل در امور فرهنگی، قوه قضاییه، وزارت ورزش و جوانان ... برای ضد ارزش دانستن طلاق در جامعه.
دکتر « زهرا رستگاری» عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه(س)