در سال‌های اخیر، کاهش نرخ باروری و افزایش سن ازدواج به یکی از چالش‌های اصلی جوامع، به‌ویژه در ایران، تبدیل شده است.

در این میان، ماماها به عنوان مراقبان خط مقدم سلامت مادر و کودک، نقش کلیدی در بخش های مختلف سیاست‌های تشویقی برای جوان‌سازی جمعیت ایفا می‌کنند که شامل:

۱.نقش ماما در ارتقا سلامت باروری و ترویج فرزندآوری: ماماها آموزش‌دیده‌ترین افراد در زمینه سلامت باروری هستند و می‌توانند مشاوره‌های دقیق و آگاهانه‌ای در مورد برنامه‌ریزی بارداری، فاصله‌گذاری بین بارداری‌ها، و مراقبت‌های دوران بارداری، مشاوره پیش از بارداری برای افزایش آگاهی زوجین، شناسایی و درمان ناباروری در مراحل اولیه و آموزش شیوه های‌های سالم زندگی برای حفظ قدرت باروری ارائه دهند.

۲. نقش ماما در افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت بارداری و زایمان : یکی از موانع مهم فرزندآوری، ترس از عوارض بارداری، زایمان و تربیت فرزند است. ماماها با آموزش‌های فردی و گروهی به صورت برگزاری کلاس‌های آمادگی برای زایمان، اطلاع‌رسانی در مورد مزایای بارداری در سنین مناسب و آگاه‌سازی درباره اثرات منفی تاخیر در بارداری می‌توانند به کاهش نگرانی ها در این زمینه کمک کنند.

۳. نقش ماما در حمایت روانی و اجتماعی : زنان در مسیر فرزندآوری نیازمند حمایت روانی‌اند. ماماها می‌توانند نقش مؤثری در کاهش اضطراب و افسردگی‌های دوران بارداری و پس از زایمان با ایجاد ارتباط حمایتی با مادران، ارجاع به متخصصین در صورت نیاز، کمک به تقویت اعتمادبه‌نفس مادران جوان داشته باشند.

۴. چالش‌ها و راهکارها در راستای جوانی جمعیت از دید ماما:

چالش: افزایش سن ازدواج و اولین بارداری

راهکار: تشویق به ازدواج زودتر از طریق آگاه‌سازی و حمایت‌های اجتماعی

چالش: نگرانی اقتصادی زوجین

 راهکار: معرفی منابع حمایتی و تسهیلات دولتی برای خانواده‌ها

چالش: کاهش دسترسی به مراقبت‌های اولیه در مناطق محروم

راهکار: گسترش خدمات مامایی در خانه‌های بهداشت و مراکز جامع سلامت

نتیجه‌گیر: ماماها نقش بی‌بدیلی در تحقق سیاست‌های جمعیتی دارند. با توجه به تخصص آنان در زمینه سلامت باروری، می‌توانند نه‌تنها به بهبود شاخص‌های سلامت مادر و نوزاد کمک کنند، بلکه در ترویج فرهنگ فرزندآوری مسئولانه نیز اثرگذار باشند.

دکتر «پروین یدالهی»

دکتری تخصصی بهداشت باروری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز